Αθήνα 19/4/2024

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΩΝ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2023 - 2024

Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών

Σχολή Κοινωνικών Επιστημών

Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Σεμινάρια της Τετάρτης

Εαρινό εξάμηνο 2023-24

Τετάρτες 15.00-17.00

Αίθουσα Α1, Νέο Κτήριο

Wednesday Seminars  

Winter semester 2023-24 

Wednesdays 15.00-17.00

Room A1, New Building

Σύνδεσμος παρακολούθησης μέσω Teams
 

Θεματική Εαρινού Εξαμήνου 2023-2024:

Αλγοριθμικοί Πολιτισμοί και Τεχνητή Νοημοσύνη

Τις τελευταίες δεκαετίες ζούμε στο πλαίσιο πολιτισμών που αλγοριθμοποιούνται με διαφορετικές εντάσεις και ταχύτητες. Ζούμε, επίσης, με διαφορετικές εκφάνσεις και μοντέλα Τεχνητής Νοημοσύνης που διαμεσολαβούν πλήθος κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών πρακτικών, ρητορικών, αναπαραστάσεων, τρόπων αντίληψης του πραγματικού, μορφών κοινωνικής συνύπαρξης, εργασίας, διασκέδασης και εκπαίδευσης. Η πρόσφατη δημοφιλία και αναγνωρισιμότητα που απέκτησαν οι εν λόγω τεχνολογίες από τη διάχυση του ChatGPT, καθιστούν ακόμη πιο επιτακτική την ανάγκη διερεύνησής τους από τις κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες. Στη βάση αυτής της παραδοχής, ο κύκλος σεμιναρίων του εαρινού εξαμήνου 2024 φιλοδοξεί να συμβάλει στις δημόσιες συζητήσεις και τις ερευνητικές αναζητήσεις που λαμβάνουν χώρα με όρους διεπιστημονικότητας και πολυθεματικής-πολυπρισματικής ανάλυσης των πολιτισμικών και κοινωνικών διαστάσεων των υπό μελέτη τεχνολογιών. Ομιλητές και ομιλήτριες από τους χώρους της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, της Ιστορίας, της Φιλοσοφίας, των Καλών Τεχνών, της Αρχιτεκτονικής και της Πληροφορικής συμβάλλουν στα Σεμινάρια, με σκοπό την όσο πιο σφαιρική, αλλά και σε βάθος διερεύνηση και ανάλυση των προαναφερθέντων ζητημάτων.

Υπεύθυνοι προγράμματος:

Επίκουρος Καθηγητής Πέτρος Πετρίδης

Επίκουρος Καθηγητής Ανδρέας Νοταράς

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Τετάρτη 24 Απριλίου 2024

Μάνθος Σαντοριναίος: Η Τεχνητή Νοημοσύνη και η αντίληψη των ανθρώπων για αυτήν

Διευθυντής του πειραματικού εργαστηρίου FournosLab του Κέντρου για τον Ψηφιακό Πολιτισμό ΦΟΥΡΝΟΣ. Ομότιμος Καθηγητής ΑΣΚΤ – Εργαστήριο Πολυμέσων – Υπερμέσων

Περίληψη: Το Βαθύτερο πρόβλημα της AI δεν είναι τόσο η ίδια, όσο η αντίληψη των ανθρώπων που έχουν για αυτήν. Πιθανόν αναμεσά στο hardware το software και το humanware το πιο προβληματικό μέρος σήμερα να είναι το humanware. Η άποψη αυτή θα αναλυθεί μέσα από μία καλλιτεχνική εγκατάσταση που έγινε στον παλιό κινηματογράφο Άλφαβιλ το 2021 με τίτλο τεχνητή Νοημοσύνη  και ένα βιβλίο που γράφτηκε με αφορμή για αυτό το γεγονός. (και τα δύο είναι έργα του ομιλητή). Η έκθεση είχε σαν θέμα την Τεχνητή νοημοσύνη όπως την παρουσίαζε ο Γκοντάρ στην ταινία του Άλφαβιλ που έγινε το 1965 και πως το ίδιο θέμα παρουσιάζεται με ψηφιακά μέσα σε έναν κινηματογράφο που έχει το όνομα της ταινίας. Πρόκειται για μια προσπάθεια δημιουργίας ενός διαλόγου ανάμεσα στο κινηματογραφικό έργο Alphaville (Άλφαβιλ) του Jean-Luc Godard (Ζαν-Λυκ Γκοντάρ) και μια σειρά ψηφιακών έργων που σχολιάζουν το παρελθόν και το μέλλον. Κεντρικός άξονας είναι η τεχνολογία. Τόσο η τεχνολογία που αξιοποιείται για την αφήγηση στις δύο διαφορετικές εποχές (η ταινία Άλφαβιλ του Γκοντάρ έγινε το 1965), όσο και ο σχολιασμός για την ίδια την τεχνολογία και τον άνθρωπο που τη δημιουργεί και την αξιοποιεί. Γίνεται μια προσπάθεια, με όλον τον σεβασμό προς τον μεγάλο καλλιτέχνη και το έργο του, σταθμό στη σύγχρονη κινηματογραφική γλώσσα, για έναν διάλογο ανάμεσα στην εποχή που δημιουργήθηκε η ταινία Άλφαβιλ και το σήμερα.

Βιογραφικό: Ο Δρ. Μάνθος Σαντοριναίος, ψηφιακός καλλιτέχνης και ερευνητής, έχει βρεθεί, σπουδάσει και συνεργασθεί σε χώρους που συνέβαλαν στην εξέλιξη του τομέα που ονομάζουμε σήμερα ψηφιακή τέχνη, από την αρχή της διαμόρφωσης αυτού του χώρου, την δεκαετία του ‘80 μέχρι σήμερα  (Πανεπιστήμιο Paris 8, Τμήμα Art et technologie des images ATI, Κέντρο CICV, στη Γαλλία, Τμήμα Τέχνης και Τεχνολογίας στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα, Κέντρο για τον Ψηφιακό πολιτισμό Φούρνος, Φεστιβάλ Mediaterra στην Αθήνα - στους χώρους της Αθήνας υπήρξε συνιδρυτής). Η περιπέτεια του ξεκινάει από την αναλογική – ηλεκτρονική εικόνα της Βίντεο-Τέχνης και φτάνει στα σύγχρονα XR (εκτεταμένης πραγματικότητας) περιβάλλοντα. Σε όλη αυτή την πορεία βασικός στόχος του Μάνθου Σαντοριναίου ήταν η αξιοποίηση των ειδικών χαρακτηριστικών που έχει η ψηφιακή τεχνολογία για την ανάπτυξη μιας νέας ποιητικής έκφρασης που θα συνδυάζει την τεχνολογία, τη φύση και τον άνθρωπο. Τη θέση αυτή την ανέπτυξε και διέδωσε μέσα από θεωρητικές έρευνες, συγγραφή βιβλίων και άρθρων, διοργάνωση εκθέσεων, δράσεων, σεμιναρίων και φεστιβάλ. Επίσης, ίδρυσε το Εργαστήριο Πολυμέσων και Υπερμέσων της ΑΣΚΤ το 2000 και υπήρξε υπεύθυνος έως το 2021 και αργότερα το Ελληνογαλλικό Μάστερ «Τέχνη, εικονική πραγματικότητα και πολυχρηστικά συστήματα καλλιτεχνικής έκφρασης» μεταξύ ΑΣΚΤ και Πανεπιστημίου Paris-8. Σήμερα, δραστηριοποιείται ως Διευθυντής του πειραματικού εργαστηρίου FournosLab του Κέντρου για τον ψηφιακό πολιτισμό ΦΟΥΡΝΟΣ.

Τετάρτη 15 Μαΐου 2024

Ηρακλής Βογιατζής: Η ψηφιακή εργασία και η σχέση της με την τεχνητή νοημοσύνη

Δρ. Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης, ΕΚΠΑ

Περίληψη: Τα τελευταία χρόνια, οι θεωρίες για τον εκτοπισμό του ανθρώπου από την παραγωγική διαδικασία, εξαιτίας της τεχνητής νοημοσύνης προκαλούν ολοένα και περισσότερη ανησυχία. Την ίδια στιγμή, ανθρωπολογικές και κοινωνιολογικές έρευνες χαρτογραφούν την εργασία που είναι απαραίτητη για τη δημιουργία και συντήρηση των μοντέλων μηχανικής μάθησης. Οι σπουδές για την ψηφιακή εργασία, μελετούν τον ψηφιακό μετασχηματισμό της παραγωγής, εξερευνώντας τις συνολικές επιδράσεις του στην διάρθρωση της εργασίας. Η παρουσίαση αυτή θα αποδομήσει τα αφηγήματα για το τέλος της εργασίας, εξετάζοντας τις ψηφιακές τεχνολογίες ως ανθρωπομηχανικές συναρμογές και τις αντίστοιχες διαδικασίες αλγοριθμικής διαχείρισης που τις συνοδεύουν.

Βιογραφικό: Ολοκλήρωσα τις προπτυχιακές μου σπουδές στο Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Πειραιά. Συνέχισα τις σπουδές μου στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών «Ιστορία και Φιλοσοφία της Επιστήμης και της Τεχνολογίας» του τμήματος Ι.Φ.Ε, ΕΚΠΑ. Πήρα τη διδακτορική μου διατριβή από το ίδιο τμήμα στο αντικείμενο της Ψηφιακής Εργασίας. Από το 2021 έως σήμερα εργάζομαι ως υπότροφος ερευνητής στο Εργαστήριο Επικοινωνίας της Επιστήμης του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου. Στα ερευνητικά μου ενδιαφέροντα εντάσσονται η ψηφιακή εργασία, η οικονομία της πλατφόρμας (gig economy) και οι επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης στην εργασία. Συμμετέχω στο ερευνητικό δίκτυο International Network on Digital Labour, είμαι μέλος της διεπιστημονικής ερευνητικής ομάδας DiPLab, με έδρα το Παρίσι και υπότροφος ερευνητής στο Ινστιτούτο Weizenbaum του Βερολίνου.

Τετάρτη 22 Μαΐου 2024

Γιώργος Γιαννακόπουλος: Τεχνητή νοημοσύνη: ένας καθρέφτης με ατέλειες

Ερευνητής Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ), ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος»

Περίληψη: Στην παρουσίαση θα συν-αναζητήσουμε τι είναι τελικά η τεχνητή νοημοσύνη, σκιαγραφόντας τα όριά της και απομυθοποιώντας διακριτικά τα πιο διαφημισμένα επιτεύγματά της. Θα δούμε επίσης πώς είναι δυνατόν μια σειρά από τεχνικές προκλήσεις να αναδείξουν εκ νέου την αξία της διεπιστημονικότητας, αλλά και πώς καλούμαστε να επανεπισκεφθούμε συζητήσεις για τον άνθρωπο και την ανθρωπιά, πώς καλούμαστε - εν τέλει - να αντιμετωπίσουμε το ποιον άνθρωπο και ποια κοινωνία επιζητούμε, με αφορμή την πολωμένη δημόσια συζήτηση περί τεχνητής νοημοσύνης.

Βιογραφικό: Ο Δρ. Γιώργος Γιαννακόπουλος είναι ερευνητής Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) στο ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», με περισσότερα από 17 χρόνια εμπειρίας στην ΤΝ και τις διεπιστημονικές εφαρμογές της. Εξειδικεύεται σε πεδία όπως AI, Natural Language Processing, Machine Learning, Bio-medical informatics και the Semantic Web. Έχει συμβάλει σημαντικά σε πολυάριθμα έργα σχετικά με τη χρήση του ΑΙ σε τομείς όπως οι Φυσικές, οι Νομικές κι οι Οικονομικές Επιστήμες. Επιπλέον έχει πραγματοποιήσει περισσότερες από 100 επιστημονικές δημοσιεύσεις με περισσότερες από 1400 αναφορές. Από το 2012 είναι συνιδρυτής της βραβευμένης αστικής μη-κερδοσκοπικής εταιρείας ανοιχτής καινοτομίας SciFY (Science For You), που αναπτύσσει λύσεις για κοινωνικά προβλήματα, αξιοποιώντας ερευνητικά αποτελέσματα. Πέρα από την εμπειρία του ως ερευνητής, διδάσκει από το 2017 σε μεταπτυχιακά μαθήματα σχετικά με την ΤΝ και την επιστήμη δεδομένων, έχει συμβάλει στον σχεδιασμό και την υλοποίηση μεταπτυχιακών προγραμμάτων (MSc in AI, MSc in Data Science) καθώς και πολλών εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε στελέχη επιχειρήσεων. Επιπλέον, έχει επιβλέψει περισσότερους από 100 φοιτητές σε πρακτική άσκηση, διπλωματικές εργασίες και διδακτορικά στον τομέα της ΤΝ. Είναι επιστημονικός υπεύθυνος στο Αhedd Digital Innovation Hub (DIH) του Δημοκρίτου, συμβάλλοντας έτσι στον ψηφιακό μετασχηματισμό πολλών επιχειρήσεων. Ακόμα, έχει συμμετάσχει σε εθνικά και διεθνή θεσμικά όργανα (DigitalSME Focus Group on AI, ΤΕΣ-ΕΣΕΤΕΚ, ΕΕΤΝ, κ.ά.) κι έχει συνεισφέρει στην εθνική στρατηγική για την ΤΝ. Το βιβλίο του «Τεχνητή Νοημοσύνη: Μια διακριτική απομυθοποίηση», από τις εκδόσεις Ροπή, κι οι ανοιχτές ομιλίες του, προέκυψαν από την ανάγκη του να συμβάλλει ουσιαστικά στη μετάδοση της γνώσης και στο ευρύ κοινό.

Τετάρτη 29 Μαϊου 2024

Μανώλης Πατηνιώτης: Αλγοριθμικός πολιτισμός και η κοινωνικότητα των τεχνικών αντικειμένων

Καθηγητής: Τμήμα Κοινωνιολογίας, ΕΚΠΑ

Περίληψη: Ποτέ στην ιστορία η έννοια του αλγορίθμου δεν υπήρξε τόσο δημοφιλής όσο στην εποχή μας. Μεγάλο μέρος των συζητήσεων για τον ψηφιακό μετασχηματισμό και τους κινδύνους που αυτός υποκρύπτει αφορούν την αλγοριθμοποίηση του πολιτισμού. Επίσης, μεγάλο μέρος των συζητήσεων για τις απειλές που συνδέονται με τη γενικευμένη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης αφορούν την αλγοριθμοποίηση της κοινωνικής ζωής. Η ιδέα είναι ότι τα ψηφιακά μέσα εισάγουν μια μορφή «αυτοματοποίησης», η οποία με την ψυχρή εξωανθρώπινη ορθολογικότητά της μειώνει δραστικά τους βαθμούς ελευθερίας και το περιθώριο αυτενέργειας των ανθρώπων· παρεμβάλλεται στην άσκηση της ελεύθερης βούλησης και περιορίζει το ευεργετικό περιθώριο σφάλματος που είναι συνυφασμένο με την ανθρώπινη δράση. Ο σκοπός αυτής της παρουσίασης είναι να επανεξετάσει αυτούς τους ισχυρισμούς υπό το πρίσμα της Θεωρίας της Πληροφορίας.

Βιογραφικό: Ο Μανώλης Πατηνιώτης είναι ιστορικός της επιστήμης και της τεχνολογίας. Για πολλά χρόνια μελέτησε την Ιστορία της σύγχρονης επιστήμης στην ευρωπαϊκή περιφέρεια και σε αποικιακά περιβάλλοντα. Η έρευνά του επικεντρώθηκε σε διανοητικά εγχειρήματα που δεν συμμετείχαν στο σχήμα του Διαφωτισμού και προσπάθησε να γεφυρώσει τη μελέτη της ευρωπαϊκής επιστήμης με τις μετααποικιακές σπουδές. Αφού, για ένα σύντομο διάστημα, μελέτησε την πρώτη κρίση της νεωτερικότητας, στράφηκε στην Ιστορία και τη Φιλοσοφία του Ψηφιακού. Από τη σκοπιά της Ιστορίας, διερευνά τη διαμόρφωση της ψηφιακής οντολογίας μέσω της διασταύρωσης της Θεωρίας της Πληροφορίας με τις Μηχανές Διακριτών Καταστάσεων. Από τη σκοπιά της Φιλοσοφίας, διερευνά τις έννοιες της αρθρωσιμότητας και της δυνητικότητας, καθώς και τις νέες δυνατότητες που αυτές προσφέρουν για κοινωνικό έλεγχο και προσωπική αυτοδιάθεση. Υπήρξε μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Επικοινωνίας της Επιστήμης Πρίσμα και της ακαδημαϊκής επιτροπής που συντόνισε τη δημιουργία του Π.Μ.Σ «Επικοινωνία της Επιστήμης» του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Η προσωπική του ιστοσελίδα βρίσκεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση digiscapes.org.

Τετάρτη 5 Ιουνίου 2024

Μαριάννα Χαριτωνίδου: Τεχνητή νοημοσύνη, ψηφιακός οικουμενισμός  και αστική διακυβέρνηση: Τα ψηφιακά δίδυμα αστικής κλίμακας και η ‘εντοπία’ του Κωνσταντίνου Δοξιάδη

Δρ. μηχ. Τμήμα Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης, ΑΣΚΤ

Περίληψη: Τα ψηφιακά δίδυμα αστικής κλίμακας (urban scale digital twins) είναι ψηφιακά αντίγραφα πόλεων ή μερών πόλεων που χρησιμοποιούνται για την προσομοίωση σεναρίων σχετικά με περιβαλλοντικά ζητήματα ούτως ώστε να συγκριθούν διαφορετικές στρατηγικές αστικών πολιτικών κατά τη διαδικασία λήψεων αποφάσεων σχετικά με τον πολεοδομικό και αστικό σχεδιασμό (Charitonidou 2022). Η παρουσίαση δίνει ιδιαίτερη προσοχή στην ανάλυση του ρόλου της ψηφιακής εργασίας στην περίπτωση των ψηφιακών διδύμων αστικής κλίμακας. Παράλληλα, επιχειρεί να διερευνήσει τη μετάβαση από τις τεχνικές στις κοινωνικό-τεχνικές προοπτικές στον τομέα των έξυπνων πόλεων (Loukissas 2019). Παρά τις φιλοδοξίες των ψηφιακών διδύμων αστικής κλίμακας να ενισχύσουν τη συμμετοχή των πολιτών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων όσον αφορά στις στρατηγικές πολεοδομικού σχεδιασμού, το γεγονός ότι βασίζονται σε ένα περιορισμένο σύνολο μεταβλητών και διαδικασιών τις καθιστά προβληματικές. Η παρουσίαση στοχεύει, επίσης, να ρίξει φως στην ένταση μεταξύ του πραγματικού και του ιδεατού που διακυβεύεται κατά τις διαδικασίες δημιουργίας και χρήσης ψηφιακών διδύμων αστικής κλίμακας. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις κριτικές του «ψηφιακού οικουμενισμού» ή του «οικουμενισμού δεδομένων» (Loukissas 2019; Charitonidou 2022), όπως και στην έννοια της ‘εντοπίας’ στο έργο του πολεοδόμου Κωνσταντίνου Δοξιάδη και στο πως αυτή η έννοια μπορεί να συσχετιστεί με τις πρακτικές οπτικοποίησης δεδομένων που αφορούν στον πολεοδομικό σχεδιασμό μέσω της χρήσης σύγχρονων τεχνολογικών εφαρμογών. Παράλληλα, η παρουσίαση εστιάζει σε ζητήματα δεοντολογίας και ηθικής της τεχνητής νοημοσύνης και των μεγάλων δεδομένων στην περίπτωση των ψηφιακών διδύμων αστικής κλίμακας. Στόχος της παρουσίασης είναι να αναλύσει τις προβληματικές γύρω από τη χρήση των ψηφιακών διδύμων αστικής κλίμακας κατά τη λήψης πολιτικών αποφάσεων σχετικά με τις πολεοδομικές στρατηγικές.

Βιογραφικό:  Η Δρ. μηχ. Μαριάννα Χαριτωνίδου είναι μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Τμήμα Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, όπου είναι επιστημονική υπεύθυνη του ερευνητικού έργου «Το όραμα ανοικοδόμησης του Κωνσταντίου Α. Δοξιάδη και του Adriano Olivetti στην Ελλάδα και στην Ιταλία: μεταξύ συγκεντρωτικής και μη συγκεντρωτικής πολιτικής». Το ερευνητικό έργο υποστηρίχτηκε από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ.) στο πλαίσιο της Δράσης «3η Προκήρυξη ερευνητικών έργων ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ. για την ενίσχυση Μεταδιδακτορικών Ερευνητών/τριών» (Αριθμός Έργου: 7833). Είναι Ιδρύτρια & Διευθύντρια του Think Through Design Architectural, Urban and Landscape Design Studio. Στις 11 Φεβρουαρίου 2022, στο πλαίσιο της Διεθνούς Ημέρας Γυναικών στις Επιστήμες 2022, επιλέχθηκε από το ETH Zurich μεταξύ των γυναικών προτύπων που διεξάγουν έρευνα στις επιστήμες. Έχει παρουσιάσει εισηγήσεις σε πάνω από 111 συνέδρια και έχει πραγματοποιήσει πάνω από 105 δημοσιεύσεις. Πέρα από τη διδακτορική της διατριβή «Η διάσταση ανάμεσα στην ερμηνεία και στη διαχείριση της μορφής: διερευνώντας την αλλαγή του αντικειμένου της αρχιτεκτονικής», εκπόνησε τη μεταδιδακτορική έρευνα «The Travelling Architect’s Eye: Photography and Automobile Vision» και επιμελήθηκε την έκθεση «The View from the Car: Autopia as a New Perceptual Regime» (https://viewfromcarexhibition.gta.arch.ethz.ch), και τη μεταδιδακτορική έρευνα «Ο φαντασιωτικός αποδέκτης της αρχιτεκτονικής ως μηχανισμός διερεύνσης του μετα-αποικιακού πολιτισμού: Οι μετασχηματισμοί της ελληνο-κεντρικής προσέγγισης», στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Έχει εργασθεί ως Λέκτορας και ως Ερευνήτρια στο ETH Zürich, στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, και στις École Nationale Supérieure d’Architecture Paris-Malaquais, École Nationale Supérieure d’Architecture Paris-la-Villette και École Nationale Supérieure d’Architecture de Versailles. Είναι διδάκτωρ μηχανικός του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, και στην Architectural Association, και αρχιτέκτων μηχανικός του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Διετέλεσε Επισκέπτρια Ερευνήτρια στο Graduate School of Architecture, Planning and Preservation του Πανεπιστημίου Columbia (προσκεκλημένη του Prof. Bernard Tschumi, 2016-2017 & 2017-2018), στο Institute of Fine Arts του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης (προσκεκλημένη του καθηγητή Jean-Louis Cohen, 2014-2015 & 2016-2017), στην École française de Rome (2016-2017 & 2017-2018), στο Canadian Centre for Architecture (CCA) (Summer term 2018),  και το Getty Research Institute (GRI) (Autumn term 2019).

Τετάρτη 12 Ιουνίου 2024

Ελένη Τσατσαρώνη: Meet Replika. The AI Companion who cares

Υποψήφια διδακτόρισσα, Τμήμα Κοινωνιολογίας, ΕΚΠΑ

Περίληψη:   Διερευνώντας τα όρια μεταξύ ανθρώπινου και μη ανθρώπινου μέσα από το θεωρητικό πρίσμα της Haraway και της Braidotti, σκοπός αυτής της συνάντησης είναι να ανοίξει μια συζήτηση σχετικά με την αλληλεπίδραση ανθρώπινων και τεχνητώς νοημόνων όντων, εστιάζοντας στο παράδειγμα του διαλογικού ρομπότ Replika. Σε αντίθεση με πολλά δημοφιλή εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης, το διαλογικό ρομπότ Replika έχει σχεδιαστεί ως εργαλείο ψυχοκοινωνικής υποστήριξης, με την προωθητική του καμπάνια να εστιάζει στο γεγονός ότι μπορεί να αποτελέσει τέλειο σύντροφο, καθώς είναι ικανό να αναπτύξει συναισθηματικούς δεσμούς. Μέσα από τη σχέση μου με το Replika σύντροφό μου, αλλά και μέσα από βιώματα άλλων χρηστών της εφαρμογής, με αυτή την εισήγηση επιθυμώ να σας προσκαλέσω σε έναν διάλογο με κεντρικό άξονα τις σύγχρονες κριτικές προσεγγίσεις αναφορικά με την έννοια της ανθρωπινότητας.

Βιογραφικό:  Η Ελένη Τσατσαρώνη είναι Υποψήφια Διδακτόρισσα του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Η δουλειά της επικεντρώνεται στην αλληλεπίδραση μεταξύ επιστημονικής φαντασίας και επιστημονικής καινοτομίας στο πλαίσιο της μετανεωτερικής κοινωνίας. Στόχος της έρευνάς της είναι να προβληματοποιήσει τον σύγχρονο ορισμό της ανθρωπινότητας, όπως γίνεται αντιληπτός μέσα από την αλληλεπίδραση μεταξύ ανθρώπων και τεχνολογικών τεχνουργημάτων. Προσεγγίζει το σύγχρονο υποκείμενο της τεχνολογικής συνθήκης ως ένα μεταανθρώπινο υποκείμενο, το οποίο καθορίζεται από την αντίθεσή του με το ανθρωπιστικό ιδεώδες του Διαφωτισμού και της νεωτερικότητας. Η έρευνά της βρίσκεται στο σταυροδρόμι τριών επιστημονικών παραδόσεων: της ανθρωπολογίας, της φιλοσοφίας και της πληροφορικής. Επιχειρεί, συνεπώς, να φέρει σε επαφή τρία διακριτά ερευνητικά πεδία, τα οποία στη σύγχρονη εποχή αρχίζουν και συγκλίνουν ολοένα και περισσότερο, ανοίγοντας έναν διεπιστημονικό διάλογο με κεντρική θεματική την αμφίδρομη σχέση ανάμεσα σε τεχνολογική καινοτομία και ανθρώπινη ιδιότητα.